Alkoholizm to choroba, która może poważnie wpływać na funkcjonowanie w miejscu pracy – zarówno osoby uzależnionej, jak i całego zespołu. Nietrzeźwy pracownik staje się mniej efektywny, popełnia więcej błędów i może stwarzać zagrożenie. Jednak konfrontacja z problemem często bywa trudna – zarówno dla współpracowników, jak i przełożonych. Jak więc podejść do sytuacji profesjonalnie i skutecznie?
Rozpoznanie problemu – na co zwrócić uwagę?
Uzależnienie od alkoholu nie zawsze jest oczywiste. Czasami rozwija się latami, a objawy stopniowo nasilają się. Do najczęstszych sygnałów świadczących o problemie należą:
- Częste absencje i spóźnienia – zwłaszcza po weekendach czy dniu wypłaty,
- Nagłe zmiany nastroju, drażliwość, problemy z koncentracją,
- Pogorszenie jakości pracy, częstsze błędy, spadek zaangażowania,
- Zaniedbanie wyglądu, rozkojarzenie, ukrywanie się przed przełożonymi,
- Niepokojące zapachy – alkohol wyczuwalny w oddechu, mocne perfumy lub miętówki stosowane w nadmiarze.
Jak reagować?
1. Dokumentowanie problemu
Jeżeli podejrzewasz, że pracownik ma problem z alkoholem, konieczne jest zebranie konkretnych dowodów. Warto notować przypadki spóźnień, absencji czy błędów wynikających z nietrzeźwości – ułatwi to późniejszą rozmowę i ewentualne decyzje kadrowe.
2. Unikanie konfrontacji w stanie nietrzeźwości
Jeśli pracownik jest pod wpływem alkoholu, nie warto podejmować z nim merytorycznej rozmowy. W takim przypadku konieczne jest natychmiastowe odsunięcie go od obowiązków – najlepiej w obecności świadka – i wezwanie osoby odpowiedzialnej (np. przełożonego, działu HR).
3. Profesjonalna rozmowa
Kluczowym momentem jest rozmowa z pracownikiem, którą najlepiej przeprowadzić na spokojnie, w neutralnych warunkach. Jako specjalista, rekomenduję jasną, lecz empatyczną komunikację:
✅ Fakty, nie oskarżenia – zamiast mówić „Jesteś alkoholikiem”, lepiej wskazać konkretne sytuacje: „Zauważyłem, że w ostatnim miesiącu trzykrotnie spóźniłeś się do pracy i miałeś problemy z koncentracją.”
✅ Propozycja rozwiązania – jeśli firma oferuje wsparcie, warto o nim poinformować, np. o możliwości terapii czy konsultacji ze specjalistą.
✅ Konsekwencje – jeśli sytuacja się powtórzy, trzeba jasno określić konsekwencje (np. upomnienie, możliwość zwolnienia).
4. Współpraca z działem HR i specjalistami
W przypadkach przewlekłego uzależnienia niezbędne jest wsparcie ekspertów. Terapia uzależnień może pomóc pracownikowi odzyskać kontrolę nad swoim życiem i uniknąć konsekwencji zawodowych. Warto też rozważyć współpracę z psychologiem lub lekarzem psychiatrą, który oceni stopień uzależnienia i doradzi dalsze kroki.
5. Podejmowanie decyzji kadrowych
Jeśli pracownik nie wykazuje chęci zmiany i nadal pojawia się w pracy pod wpływem alkoholu, konieczne może być podjęcie bardziej stanowczych kroków, w tym nawet rozwiązanie umowy. Pracodawca ma prawo do ochrony bezpieczeństwa i efektywności zespołu, dlatego w skrajnych przypadkach działania dyscyplinarne są konieczne.
Czy pracodawca może skierować pracownika na leczenie?
W Polsce pracodawca nie może zmusić pracownika do podjęcia leczenia odwykowego, ale może skierować go na badania trzeźwości oraz wprowadzić programy wsparcia w firmie. Ważne jest, aby podejście do problemu było profesjonalne i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa pracy.
Alkoholizm w miejscu pracy – problem, który można rozwiązać
Uzależnienie nie oznacza, że pracownik musi zostać zwolniony – kluczowe jest szybkie rozpoznanie problemu i podjęcie odpowiednich działań. Odpowiednie postępowanie z alkoholikiem w pracy wymaga zrozumienia, empatii, a także konkretnej reakcji. Alkoholizm to choroba, którą można leczyć, ale wymaga to świadomej decyzji samego pracownika i odpowiedniego wsparcia ze strony otoczenia.
