Wraz ze zwiększającą się świadomością dotyczącą chorób i zaburzeń psychicznych, coraz więcej mówi się o depresji. Niestety, przez wiele osób wciąż jest ona bagatelizowana lub mylona z chwilowym stanem przygnębienia. Depresja to poważna choroba, z którą może zmagać się o wiele więcej osób, niż mogłoby się wydawać. Może nieść ze sobą poważne konsekwencje, dlatego nie wolno jej lekceważyć. Skąd się bierze depresja? Jak się objawia? Czy da się ją wyleczyć? W jaki sposób rozmawiać z chorymi osobami?
Czym jest depresja i skąd się bierze?
Depresja to zaburzenie psychiczne, objawiające się obniżonym nastrojem. Istnieją różne rodzaje depresji. Najbardziej ogólna klasyfikacja dzieli to zaburzenie na depresję endogenną oraz egzogenną. Depresja endogenna to taka, której źródła można dopatrywać się w organizmie danej osoby i wiąże się z nieprawidłowymi czynnościami neuroprzekaźników w układzie nerwowym. Natomiast depresja egzogenna ma swoje źródła w środowisku i jest spowodowana traumatycznymi wydarzeniami, np. śmiercią bliskiej osoby czy udziałem w wypadku. W tym przypadku należy pamiętać, że wszyscy jesteśmy różni i każdy z nas inaczej radzi sobie z nieszczęśliwymi wydarzeniami czy stresem i sytuacje, które dla nas mogą wydawać się mało ważne, u drugiej osoby mogą mieć duży wpływ na rozwój depresji. Pomimo rosnącej świadomości dużo osób wciąż myli depresję np. z chandrą. Wiele osób zastawia się czy depresja to choroba i jak ją rozpoznać. Musimy pamiętać, że depresja to poważne zaburzenie, wymagające leczenia. Jak więc odróżnić depresję od tymczasowego przygnębienia? O depresji możemy mówić wtedy, kiedy złe samopoczucie i smutek utrzymują się u nas dłużej niż dwa tygodnie i w dużym stopniu utrudnia nam codzienne funkcjonowanie.
Objawy depresji
Zaburzenie to, w zależności od rodzaju i stadium może objawiać się na różne sposoby. Musimy także wziąć pod uwagę fakt, że jeśli któryś z wymienionych objawów nie występuje u nas lub bliskiej osoby nie oznacza, że nie zmagamy się z depresją. Więc jak objawia się depresja? Do najczęstszych symptomów się zalicza:
- utratę zainteresowań
- spadek energii
- trudności ze skupieniem uwagi
- zaniżoną samoocenę
- zaburzenia snu
- poczucie winy
- postrzeganie przyszłości w pesymistyczny sposób
- zaburzenia apetytu
- zmianę masy ciała
- umyślne uszkadzanie własnego ciała i sprawianie sobie bólu
- myśli i czyny samobójcze
Mity dotyczące depresji
Mimo tego, że o depresji mówi się coraz więcej to wiele osób wciąż powiela różne mity na temat depresji. Jednym z nich jest przeświadczenie, że depresja u wszystkich objawia się w ten sam sposób. Musimy pamiętać, że istnieją różne przyczyny depresji, dlatego objawy mogą się nieco różnić. Innym często powielanym mitem jest twierdzenie, że dzieci i nastolatkowie są zbyt młodzi, aby zachorować na depresję. Nie jest to oczywiście prawda i takie mówienie może być bardzo krzywdzące. Wiele osób wciąż ma dosyć bagatelizujące podejście do depresji, mówiąc, że jest to wymysł i kiedyś takie choroby nie istniały lub “wystarczy wziąć się w garść”, aby wygrać z tym zaburzeniem. Niestety, nie jest to takie proste i mówienie o depresji w taki sposób może być bardzo szkodliwe.
Jak rozpoznać i leczyć depresję?
Depresja wymaga pomocy u lekarza. Jeśli podejrzewamy u siebie lub bliskiej osoby to zaburzenie musimy udać się do specjalisty. Depresji nie da się zmierzyć tak jak poziomu cukru we krwi, dlatego czasami należy wykonać szereg różnych badań. Najczęściej przy leczeniu depresji stosuje się psychoterapię połączoną z farmakoterapią. Przy diagnozie depresji niezbędna będzie obserwacja zachowań pacjenta i dokładny wywiad, czasami również z bliską osobą. Niekiedy lekarze decydują się na inne kroki, np. tomografię głowy czy badania laboratoryjne. Wszelkie te badania i zebrane informacje umożliwią specjaliście na wybranie odpowiedniej metody leczenia. Lekarz weźmie także pod uwagę współistniejące choroby, jeśli takie u nas występują. Specjalista ustala z pacjentem cykl spotkań, na które osoba chora musi stawiać się tak często jak jest to potrzebne. Farmakoterapia ma działanie doraźne i pomaga uspokoić nasz organizm. Istnieją różne leki na depresję i ich wybór zależy m.in. od stadium, objawów itp.
Jak rozmawiać z osobą chorą na depresję?
Osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi są bardzo wrażliwe, potrzebują dużo ciepła i wsparcia, dlatego bardzo ważny jest odpowiedni sposób rozmawiania z nimi. Przede wszystkim nie możemy wartościować ich problemów. Każdy z nas jest inny pod kątem odporności psychicznej i wydarzenia czy problemy, które mogą się wydawać błahe dla jednej osoby, mogą być bardzo poważne i bolesne dla drugiej osoby, dlatego mówienie “inni mają gorzej” czy “masz wszystkiego pod dostatkiem” w niczym nie pomogą, a czasami mogą wręcz zaszkodzić, budząc u osoby chorej poczucie winy. Rady takie jak “nie smuć się” lub “nie masz się czym martwić” również nie są dobrym pomysłem. Depresja to poważne i długotrwałe zaburzenie, którego nie da się wyleczyć ot tak. Jak więc rozmawiać z osobą chorą? Lepiej postawić na sformułowania, które pokażą osobie chorej, że nam na niej zależy. Okażmy jej wsparcie, mówiąc “pamiętaj, że jestem tu dla ciebie” lub “nawet jeśli nie umiem do końca sobie wyobrazić, przez co przechodzisz to wiedz, że masz moje wsparcie”. Starajmy się także okazywać wsparcie i zrozumienie, doceniając staranie się osoby chorej. Pamiętajmy także, aby być wsparciem dla osoby z depresją i proponować im wygadanie się lub wspólne robienie rzeczy, które sprawiają nam radość. Musimy jednak pamiętać, że to leczenie specjalistyczne przyniesie najwięcej korzyści dla osoby chorej.
