Przemoc domowa odciska się potężnym piętnem na życiorysie oraz psychice dziecka, którego struktury psychiczne i schematy poznawcze dopiero rozpoczynają swoje ugruntowywanie się. W wyniku wczesnego doświadczenia przemocy mogą wystąpić między innymi: zaburzenia lękowe, zespół lęku uogólnionego, depresja, zaburzenia osobowości oraz syndrom DDD – Dorosłe Dziecko z rodziny Dysfunkcyjnej. Z tego powodu tak ważna jest czujność wychowawców, placówek oraz instytucji, które mają za zadanie chronić najmłodszych przez jej przejawami.
Przemoc psychiczna w rodzinie – objawy
Przemoc fizyczna jest tematem najczęściej poruszanym, gdy mowa jest o znęcaniu się nad dzieckiem. Nie wolno jednak bagatelizować olbrzymiego, destrukcyjnego wpływu, jaki niesie za sobą krzywda psychiczna. Objawami przemocy psychicznej w rodzinie jest:
- wyśmiewanie dziecka,
- umniejszanie jego wartości,
- obrażanie go,
- upokarzanie,
- zastraszanie,
- uporczywe ignorowanie,
- grożenie,
- niemożność przewidzenia zachowania rodzica,
- niszczenie przedmiotów, które są jego własnością,
- odebranie prywatności,
- izolowanie od rówieśników i innych członków rodziny.
W wyniku takich doświadczeń, w dziecku nie zostaje wykształcone poczucie własnego „Ja”, odrębnej tożsamości, własnej wartości, a jego bezpieczeństwo staje się mocno zachwiane. Takie działania mogą w przyszłości doprowadzić do wycofania z życia społecznego, braku umiejętności nawiązywania stałych, pewnych relacji interpersonalnych i rozpoznawania swoich własnych emocji, ciągłego poczucia konieczności walki o swój byt, przewlekłego lęku o przyszłość, poczucia bycia nieistotnym, pewności, że świat zewnętrzny jest miejscem wyjątkowo niebezpiecznym.
Kłótnie rodziców przy dziecku – jak wpływają na najmłodszych?
Kłótnie w związku są sytuacją normatywną, która może prowadzić do lepszego zrozumienia siebie, swoich potrzeb i oczekiwań. Jednak, gdy nieporozumienia nie przebiegają w sposób konstruktywny, cechuje je natłok złości, gniewu, frustracji oraz w ich wyniku dochodzi do zachowań agresywnych, stanowią one wyznacznik psychopatologicznego stylu funkcjonowania relacji.
Takie kłótnie rodziców przy dziecku szczególnie, gdy zdarzają się one często, powodują, iż w najmłodszych nie ma przestrzeni dla rozwinięcia się poczucia bezpieczeństwa. Maluch żyje w przemożnym strachu o utratę stabilności domu rodzinnego. Często zdarza się, iż dzieci umiejscawiają powód kłótni i sprzeczek w sobie, czując się winne za obecną sytuację. W przyszłości doświadczenia takie jak:
- nieumiejętność otwartego rozmawiania o swoich uczuciach,
- skupianie się wyłącznie na negatywnych emocjach,
- brak możliwości mentalizowania, czyli odczuwania stanu psychicznego drugiej osoby i zrozumienia go,
- wyrażanie swoich emocji poprzez akty agresji
mogą być odtwarzane w kolejnych relacjach osoby, która obserwowała i uczyła się takiego stylu funkcjonowania od swoich opiekunów.
Terapia psychologiczna dla dzieci – jak może pomóc psycholog dziecięcy?
Psycholog dziecięcy to specjalista, który dzięki profesjonalnej wiedzy, wywiadowi, obserwacji oraz testom psychologicznym jest w stanie ocenić kondycję dziecka oraz zidentyfikować problemy, z którymi borykają się małoletni. Dzięki współpracy w ramach terapii psychologicznej dla dzieci można skorygować na wczesnym etapie nieprzystosowawcze zachowania dziecka, obniżyć jego lęk, zdiagnozować występujące niepokojące objawy i niwelować ich przejawy w codziennym życiu. Wczesne nawiązanie relacji terapeutycznej stanowi najważniejszy punkt, sprzyjający prawidłowemu rozwojowi wszystkich małoletnich, którzy na wczesnym etapie swojego życia spotkali się z przejawami przemocy i dysfunkcji.
