Uzależnienia we współczesnym świecie stają się coraz bardziej powszechne. Do standardowych nałogów, takich jak alkoholizm czy narkomania, w ostatnim czasie dołączają uzależnienia związane m.in. z rozwijającą się technologią i pędem życia, jaki niewątpliwie nam towarzyszy. Należy do nich np. pracoholizm, który niemal na dobre zagościł w naszym społeczeństwie. Jednak z perspektywy zarówno osoby dorosłej, jak i młodego, dojrzewającego człowieka, spore zagrożenie wnosi również uzależnienie od Internetu, a tym samym wiążące się z nim uzależnienie od komputera. Jak rozpoznać pierwsze symptomy tego rodzaju nałogu i jak je leczyć? Na te pytania odpowiadamy poniżej.
Czym jest uzależnienie od komputera?
Komputer jest coraz częściej obecny w naszym życiu. Nie służy już wyłącznie do grania w gry komputerowe, ale coraz częściej jest podstawowym narzędziem pracy, a w niektórych przypadkach również nauki. Mając tego typu urządzenie a dodatkowo dostęp do Internetu, zyskujemy niemal nieograniczone możliwości kontaktu online oraz korzystania z rozrywek czy materiałów edukacyjnych. Problem uzależnienia dziecka od komputera nie tkwi zatem w samym narzędziu, gdyż jeśli prawidłowo z niego korzystamy, jest ono jak najbardziej przydatne i pozwala na rozwijanie wielu umiejętności. Problem pojawia się wtedy, kiedy osoba traci kontrolę nad czasem spędzanym w Internecie i przed komputerem. Kiedy może do tego dojść? Przyczyną mogą być m.in. problemy emocjonalne oraz konstrukcja psychiczna konkretnej osoby Mechanizm jest prosty – człowiek czuje się np. smutny, więc szuka pocieszenia w świecie wirtualnym. Z biegiem czasu przyzwyczaja się, że to właśnie ten sposób jest dla niego idealny do odreagowania emocji, więc korzysta z niego za każdym razem, kiedy tylko gorzej się poczuje. W efekcie doprowadza do tego, że spędza przed komputerem znacznie więcej czasu niż powinien. Uzależnienie od Internetu czy komputera dotyczy zarówno osób dorosłych, jak i dzieci i młodzieży, niezależnie od płci czy wykształcenia.
Jakie są objawy uzależnienia od komputera?
Spędzanie sporej ilości czasu przed ekranem komputera nie zawsze musi oznaczać uzależnienie, a tym samym ośrodek leczenia uzależnień dla młodzieży. Warto jednak zwracać uwagę na to, czy u takiej osoby nie pojawiają się niepokojące zachowania mogące być jednymi z pierwszych objawów. O jakich zachowaniach mowa?
- Osoba uzależniona zaniedbuje swoje życie rodzinne i towarzyskie, spędzając każdą wolną chwilę przed komputerem.
- Użytkownik realizuje większość swoich celów właśnie za pośrednictwem komputera. Można powiedzieć, że odczuwa wręcz kompulsywną potrzebę korzystania z urządzenia.
- Osoba uzależniona nie kontroluje czasu spędzanego przed monitorem, często traci poczucie czasu, siedząc przed monitorem.
- Plan dnia takiej osoby jest ułożony ściśle pod kątem czasu spędzanego przy komputerze.
- Pogłębiające się uzależnienie od Internetu każe użytkownikowi spędzać coraz więcej czasu na surfowaniu po sieci czy graniu w gry.
- Osoba uzależniona nieustannie myśli o aktywnościach, które może realizować w sieci, przez co zatraca granicę pomiędzy tym co rzeczywiste a tym, co wirtualne.
Jednym z objawów, który pojawia się już w zaawansowanym stadium nałogu, jest poruszanie przez osobę uzależnioną palcami w taki sposób, jakby stale miała przed sobą klawiaturę i myszkę. Z biegiem czasu pojawia się również niepokój, a czasem wręcz atak paniki, kiedy w pobliżu nie ma komputera. W konsekwencji osoba taka traci wcześniejsze zainteresowania i stopniowo wycofuje się z życia towarzyskiego.
Uzależnienie dziecka od komputera – jakie może mieć skutki?
Uzależnienie dziecka od komputera może mieć skutki niemal w każdej dziedzinie jego życia. Długie godziny spędzane przed monitorem powodują, że dziecko może mieć problemy z koncentracją na nauce, a to z kolei prowadzi do zaległości w szkole. Uczeń, który widzi, że nie radzi sobie z obowiązkami szkolnymi, ucieka z lekcji i wagaruje. Niejednokrotnie, zamiast pójść do szkoły na lekcje, w tajemnicy przed rodzicami zostaje w domu, aby w tym czasie korzystać z komputera.
U dorosłych uzależnienie od Internetu może prowadzić do zaniedbywania obowiązków zawodowych, a przez to również do problemów finansowych. Nierzadko nałóg jest także przyczyną utraty pracy, co z kolei może być przyczyną zaniżonej samooceny, a nawet depresji.
Zarówno w przypadku dzieci, jak i osób dorosłych, które borykają się z uzależnieniem, mogą pojawić się następujące problemy:
- dolegliwości somatyczne – ból kręgosłupa, pogorszenie wzroku, zaburzenia snu itd.,
- zaburzenia nastroju, depresja,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- stopniowe wycieńczenie organizmu.
Jak pomóc osobie uzależnionej?
Jak w przypadku każdego innego nałogu, również tutaj należy działać przede wszystkim szybko. Jeśli u osoby bliskiej zaobserwujemy któreś z powyższych objawów, warto zwrócić się z prośbą o pomoc do specjalistów. Jednym z miejsc, gdzie takowa pomoc może zostać udzielona, jest ośrodek leczenia uzależnień dla młodzieży we Wrocławiu. Można również skorzystać ze wsparcia placówek w innych miastach. Podobne ośrodki są tworzone również z myślą o osobach dorosłych. Ważne jest także, aby osoba, której problemem jest uzależnienie od Internetu, czuła wsparcie bliskich i mogła się do nich zwrócić w razie trudności.
