Człowiek może uzależnić się niemalże od wszystkiego, włączając w to substancje chemiczne. Choć niektórym uzależnienie od leków wydaje się dość abstrakcyjne, to jednak jest to poważny problem, którego nie można bagatelizować. Z każdym rokiem wzrasta ilość sprzedawanych leków i uzależnionych od nich osób. W wielu przypadkach uzależnienie prowadzi do przedawkowania. Czym jest lekomania? Jakie ma objawy? Gdzie leczyć uzależnienie od leków?
Czym jest lekomania?
Uzależnienie od leków, powszechnie nazywane lekomanią to nałóg, polegający na przyjmowaniu leków przez dłuższy czas w nadmiernej ilości. Lekomania jest równie poważnym problemem, co inne uzależnienia od środków psychoaktywnych, takie jak alkoholizm, narkomania czy uzależnienie od dopalaczy. Leki zawierają substancje, które wchodzą w interakcje z procesami życiowymi, dlatego ich nadmierne spożywanie może być śmiertelnie niebezpieczne. Uzależnić można się od każdego leku, a ofiarą tego schorzenia może być każdy z nas. Mogą to być leki antydepresyjne, uspokajające, nasenne, przeciwbólowe, a nawet przeczyszczające czy suplementy diety.
Jakie są przyczyny lekomanii?
Przyczyny uzależnienia od leków mogą być różne. Lekomania często ma swoje podłoże w nieumiejętnym, samodzielnym leczeniu różnych dolegliwości. Wiele osób bez konsultacji z lekarzem zaczyna przyjmować różnego rodzaju leki, np. środki nasenne. Często zdarza się, że pacjenci oczekują, że efekty pojawią się bardzo szybko, a kiedy się tak nie dzieje, zwiększają dawkę, co może prowadzić do uzależnienia. Warto wiedzieć, że istnieją czynniki predysponujące, które niestety sprzyjają rozwojowi tego schorzenia. Osoby, które zmagają się np. z depresją, zaburzeniami lękowymi czy nerwicą są bardziej podatne na uzależnienie od leków.
Lekomania i jej objawy
Zaburzenie to może mieć różne symptomy. Musimy pamiętać, że nie musimy mieć wszystkich objawów, aby podejrzewać u siebie to zaburzenie. U każdego z nas może przebiegać nieco inaczej i zależy to od przyjmowanych od nas leków oraz stadium choroby. Jakie więc objawy ma uzależnienie od leków? Najczęściej pojawiające się symptomy to:
- coraz silniejsze pragnienie (a czasami przymus) zażycia leku,
- tracenie kontroli nad przyjmowaniem leku, nawet jeśli czujemy, że nam szkodzi, a nasze próby odstawania go kończą się porażką,
- silny niepokój, problemy ze snem, drżenie mięśni, zaburzenia koncentracji po odstawieniu leku,
- zażywanie danego leku, chociaż wskazania do przyjmowania go już wygasły,
- zobojętnienie,
- sięganie po coraz większe dawki leku,
- spadek zdolności psychomotorycznych,
- brak apetytu,
- drażliwość,
- pogorszenie nastroju.
Jak rozpoznać lekomanię?
Osoba, która zmaga się z lekomanią, sięga po dany lek codziennie, nawet jeśli nie ma takiej konieczności i niepotrzebnie przedłuża czas zażywania leku, np. powyżej 4-6 tygodni. Nasz organizm z czasem przyzwyczaja się do substancji zawartych w lekach, dawka zalecana przez lekarza czy farmaceutę nie przynosi takich samych skutków co wcześniej, dlatego osoby uzależnione często zaczynają zwiększać dawkę. U takich ludzi szybko pojawia się głód leku i przymus zażycia go, a sięgnięcie po dany specyfik wiąże się dla nich z radzeniem sobie z codziennymi problemami.
Uzależnienie od leków – jak leczyć?
Jeśli podejrzewamy u siebie lub osoby bliskiej lekomanię należy bezzwłocznie udać się do specjalisty. Leczenie takiego zaburzenia na własną rękę może przynieść dużo szkód. Leczenie rozpoczyna detoks lekowy. Może ona trwać nawet do 6 tygodni i powinna odbywać się w specjalistycznym ośrodku leczenia lekomanii, pod nieustanną opieką odpowiednio przeszkolonej osoby, która będzie kontrolować dawki przyjmowanych substancji. Detoksykacja polega na stopniowym odstawianiu leków i zastępowaniu ich lekami o działaniu terapeutycznym. Trudno jest określić, jak będzie przebiegać ten proces. Niektórzy przechodzą go dosyć łagodnie, u innych mogą pojawić się takie objawy jak: nadmierna potliwość, wahania nastrojów, problemy ze snem czy brak apetytu. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić takie symptomy jak urojenia czy omamy. Następnym etapem leczenia jest psychoterapia, która może trwać od kilku do kilkunastu tygodni. W trakcie leczenia pacjent uczy się o swoim uzależnieniu, a także o tym jak radzić sobie z abstynencją i stresem, a także jak unikać sytuacji, które mogłyby prowadzić do nawrotu choroby.
Jakie skutki może mieć lekomania?
Nadmierne zażywanie leków może prowadzić do nieprzyjemnych skutków. W zależności od przyjmowanych leków mogą być one naprawdę różne. Mogą to być zaburzenia snu, koncentracji, problemy z pamięcią, a także odwodnienie, choroby jelit czy wrzody żołądka.
Jak uniknąć lekomanii?
Każdy z nas sięga czasem po jakieś leki, dlatego ważne jest, aby stosować je świadomie i rozsądnie. Po pierwsze, nie możemy leczyć się na własną rękę. Wszelkie objawy najlepiej jest konsultować z lekarzem. Nie należy również zwiększać dawki. Niekiedy zdarza się, że lek nie działa tak, jakbyśmy tego chcieli. Musimy pamiętać, że niektóre leki potrzebują więcej czasu, zanim zaczną działać. Jeżeli lek kompletnie się u nas nie sprawdza, skonsultujmy to z lekarzem, który dobierze inny specyfik. Jeśli przy zażywaniu leków pojawiają się jakiekolwiek niepożądane efekty uboczne, niezwłocznie poinformuj lekarza.
