Choroba alkoholowa (potocznie: alkoholizm) to poważny problem zdrowotny polegający na uzależnieniu od alkoholu. Prowadzi do konsekwencji takich jak depresja, zaburzenia lękowe, upośledzenie funkcji wątroby czy anemii. Zwiększa ryzyko chorób nowotworowych, widocznie pogarszając także kondycję skóry. Jednym ze skutków alkoholizmu jest otępienie alkoholowe. Problem należy leczyć pod okiem doświadczonego profesjonalisty, podstawą jest jednak motywacja osoby uzależnionej i chęć rezygnacji z alkoholu. 

Czym jest otępienie alkoholowe?

Przede wszystkim należy pamiętać, że choroba alkoholowa oraz otępienie alkoholowe mają tendencję do postępowania wraz z upływem czasu. Nieleczone mogą doprowadzić nawet do śmierci. Zgodnie z medycznymi definicjami, otępienie alkoholowe jest upośledzeniem wyższych funkcji korowych, czyli:

• pamięci i koncentracji,
• zdolności uczenia się i zapamiętywania,
• orientacji przestrzennej i w zakresie własnego ciała,
• mowy,
• motywacji,
• zachowań społecznych.

Dzieje się tak, ponieważ alkohol etylowy spożywany często i w nadmiarze powoduje uszkodzenia w organizmie (niekiedy nieodwracalne). Dotykają one również narządów wewnętrznych i ośrodkowego układu nerwowego, który koordynuje zachowanie i zdolności motoryczne. Toksyczność etanolu sprawia, że kora mózgowa zaczyna zanikać. Odpowiada ona za pamięć, ważne procesy poznawcze, emocjonalne i intelektualne. Jej uszkodzenie powoduje zaburzenia w zakresie wszystkich tych funkcji. 

Objawy otępienia alkoholowego

Przy dolegliwości, jaką jest otępienie alkoholowe, objawy można uznać za specyficzne i charakterystyczne. Na ogół nie ma trudności z połączeniem ich z problemem chorego. Są to:

• trudności z zapamiętywaniem nowych rzeczy,
• zapominanie się,
• problemy z liczeniem, czytaniem, planowaniem,
• brak zrozumienia prostych przekazów,
• zobojętnienie, brak energii i motywacji do działania,
• impulsywność, drażliwość,
• zmiany nastroju,
• niekontrolowane wybuchy złości i agresji,
• niedostosowywanie się do norm społecznych, np. w miejscach publicznych.

Choć niekiedy objawy te mogą przypominać chorobę Alzheimera, nie należy ich mylić. Otępienie alkoholowe cechuje się zmiennym nastrojem – w jednej chwili chory czuje przygnębienie, jest niezdolny do wykonywania jakichkolwiek czynności, natomiast chwilę później znajduje się w euforii. Po niej może nastąpić nagły atak agresji. Taka osoba staje się niebezpieczna dla siebie i swojego otoczenia. Nie wie, co się wokół niej dzieje, a reakcje organizmu na nowe sytuacje bywają wyolbrzymione. 

Typowe są zaburzenia motoryki – chory często się przewraca i nie jest w stanie kontrolować swojej równowagi. Przez to upada, co może doprowadzić do uszkodzeń ciała i urazów głowy. Jeśli uszkodzenia układu nerwowego są rozległe, wskutek czego otępienie przybiera zaawansowaną postać, chory może nie rozpoznawać otoczenia lub samego siebie. Kontakt z nim bywa znacznie utrudniony. Konsekwencją zaawansowanego otępienia alkoholowego może być niedokrwienie mózgu, zawał serca czy udar. 

Otępienie alkoholowe – leczenie

Mało kto zdaje sobie sprawę, że odpowiednio wcześnie wykryte otępienie alkoholowe można leczyć. Nie jest to jednak możliwe “na własną rękę”. Terapia powinna zostać rozpoczęta jak najszybciej i prowadzona pod okiem doświadczonych specjalistów. Podstawą jest chęć osoby uzależnionej do zerwania z nałogiem – tylko pełna współpraca zapewni długofalowe efekty. Pomocne bywa wsparcie najbliższych. Muszą oni zrozumieć, że problem alkoholizmu i otępienia alkoholowego ma podłoże medyczne, a bliska im osoba wymaga szczególnego wsparcia.

Podstawowym założeniem terapii alkoholizmu jest utrzymanie abstynencji, najlepiej do końca życia. Tutaj z pomocą przychodzi Wspólnota Anonimowych Alkoholików (AA). Uczęszczanie na spotkania jest bezpłatne i w pełni dyskretne. Można na nich poznać inne osoby z takim samym problemem, dowiedzieć się, jak radzić sobie z odstawieniem alkoholu i po prostu uzyskać wsparcie. Pomocne bywa dzielenie się swoimi przeżyciami na forum grupy, choć rodzaj prowadzenia spotkań może być różny. Decydując się na rezygnację z alkoholu, należy uzupełniać niedobory witamin z grupy B oraz minerałów. Przy pojawieniu się otępienia alkoholowego najskuteczniejsze będzie umieszczenie chorego w specjalnych ośrodkach leczenia uzależnień we Wrocławiu lub innych miastach. Otrzymują tam codzienną, fachową opiekę. Specjaliści i opiekunowie pilnują, aby chory nie przyjmował alkoholu oraz monitorują jego stan zdrowia. Każdy pacjent traktowany jest indywidualnie, a jego zadaniem jest współpraca z różnymi specjalistami – dietetykiem, psychiatrą czy fizjoterapeutą. Osoba uzależniona otrzymuje dietę uzupełniającą niedobory pokarmowe, a w razie konieczności dobierana jest farmakoterapia. Na przestrzeni lat alkohol mocno wyniszczył organizm, dlatego jednym z celów jest przywracanie mu równowagi hormonalnej i elektrolitowej. Jednym z elementów leczenia otępienia alkoholowego jest regularne rozwiązywanie odpowiednio przygotowanych łamigłówek czy zadań. Podsumowując, przy tak poważnej dolegliwości, jaką jest otępienie alkoholowe, leczenie jest koniecznością.