Zakupoholizm, znany również jako uzależnienie od zakupów lub compulsive buying disorder (CBD), to problem, który dotyka coraz większej liczby osób. Wbrew powszechnym przekonaniom, uzależnienie to nie dotyczy jedynie osób o niskim statusie społecznym czy finansowym, ale może występować w różnych grupach demograficznych, niezależnie od wieku, płci czy poziomu wykształcenia. Jakie są przyczyny tego zjawiska i jakie konsekwencje może ze sobą nieść?
Przyczyny zakupoholizmu
Uzależnienie od zakupów często wynika z głębszych problemów psychologicznych, które mogą obejmować niską samoocenę, depresję, lęki czy trudności w nawiązywaniu relacji interpersonalnych. Dla wielu osób zakupy stają się sposobem na ucieczkę od problemów emocjonalnych. W momencie, gdy ktoś dokonuje zakupu, jego organizm produkuje dopaminę, hormon szczęścia, co prowadzi do chwilowego uczucia euforii. Niestety, ta radość jest zazwyczaj krótkotrwała, co sprawia, że osoby uzależnione wracają do zakupów w nadziei na ponowne doznanie tej przyjemności.
Współczesne społeczeństwo, w którym konsumpcjonizm odgrywa kluczową rolę, dodatkowo sprzyja zakupoholizmowi. Reklamy, promocje oraz dostępność produktów sprawiają, że pokusa zakupów staje się coraz większa. Zwłaszcza w dobie zakupów internetowych, łatwość, z jaką można dokonywać transakcji, sprawia, że osoby z tendencjami do uzależnienia narażone są na jeszcze większe ryzyko.
Skutki zakupoholizmu
Uzależnienie od zakupów ma poważne konsekwencje finansowe, emocjonalne i społeczne. Osoby uzależnione często zaciągają kredyty, nie są w stanie spłacać długów, co prowadzi do problemów finansowych, a w skrajnych przypadkach do bankructwa. Wiele osób odczuwa również ogromny stres związany z koniecznością ukrywania swoich wydatków przed bliskimi, co prowadzi do konfliktów w rodzinie i izolacji społecznej.
Emocjonalnie, zakupoholizm może prowadzić do poczucia winy, wstydu oraz frustracji. Po każdym zakupie, który miał przynieść radość, osoby uzależnione często doświadczają wyrzutów sumienia i rozczarowania. Te negatywne emocje mogą jeszcze bardziej potęgować potrzebę kolejnych zakupów, tworząc błędne koło.
Leczenie zakupoholizmu
Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, leczenie zakupoholizmu wymaga profesjonalnej pomocy. Ośrodki leczenia uzależnień na Podkarpaciu oferują programy, które pomagają osobom zmagającym się z tym problemem. Terapię można prowadzić w formie indywidualnej, grupowej lub rodzinnej, w zależności od potrzeb pacjenta.
W ramach terapii, specjaliści pomagają pacjentom zrozumieć przyczyny ich uzależnienia oraz rozwijać zdrowsze strategie radzenia sobie z emocjami. Dodatkowo, terapia może obejmować techniki behawioralne, które pomagają w kontrolowaniu impulsów zakupowych.
Wsparcie dla bliskich
Osoby, które mają bliskich z problemem zakupoholizmu, również potrzebują wsparcia. Zrozumienie natury uzależnienia, empatia oraz komunikacja są kluczowe w procesie zdrowienia. Warto zachęcać osobę uzależnioną do poszukiwania pomocy, ale równie ważne jest, aby bliscy nie obwiniali się za problem, który dotknął ich partnera, dziecka czy przyjaciela.
