O tym, że z powodu alkoholizmu cierpi nie tylko osoba uzależniona, ale również jej rodzina, nikogo nie trzeba przekonywać. Alkoholizm odciska głębokie piętno na psychice życiowego partnera oraz na dzieciach osoby uzależnionej. Dlatego też, poza samym alkoholikiem, specjalistycznej pomocy terapeutycznej wymaga najbliższe otoczenie.
Destrukcyjny wpływ alkoholizmu na rodzinę alkoholika
Alkoholizm w rodzinie stanowi ogromne brzemię emocjonalne dla wszystkich jej członków. Tylko ten, kto przeszedł przez takie piekło, jest w stanie do końca je zrozumieć. Nie zawsze uświadamiamy sobie, że życie w domu alkoholika to pasmo codziennych traum.
Syndrom DDA
Dzieci alkoholików są narażone na emocjonalne rany, które utrudnią im funkcjonowanie w dorosłym życiu. Wpływ alkoholizmu rodzica na życie młodego człowieka jest tak destrukcyjny, że mówi się o oddzielnej jednostce diagnostycznej – syndromie Dorosłego Dziecka Alkoholika (DDA). Dzieci wychowujące się w domu, gdzie notorycznie obecny jest alkohol, ulegają tzw. parentyfikacji. Zaczynają one, o wiele za wcześnie, przyjmować role dorosłych, aby móc opiekować się pijącą matką lub pijącym ojcem. W życiu takiego dziecka bezustannie pojawia się wstyd, tak jakby to ono było odpowiedzialne za to, że rodzic pije. Wstyd ten, jeśli nie zostanie przepracowany w terapii, będzie towarzyszył dorosłemu dziecku alkoholika do końca życia. Z tego powodu osoby zmagające się z syndromem DDA mają zaniżone poczucie własnej wartości. Dzieci alkoholików żyją w nieustannym napięciu i poczuciu zagrożenia, gdyż nigdy nie mogą być pewne, czy rodzic wróci do domu trzeźwy.
Na czym polega współuzależnienie?
Współuzależnienie to zespół zachowań i emocjonalnych mechanizmów, za pomocą których osoba żyjąca z alkoholikiem usiłuje przystosować się do sytuacji. Współuzależnienie może obejmować takie zjawiska, jak poczucie odpowiedzialności za nałóg partnera, próby kontrolowania jego picia, zachowania nadopiekuńcze. Osoba współuzależniona robi wszystko, aby “pomóc” uzależnionemu od alkoholu członkowi rodziny. Nie zdaje sobie sprawy, że w ten sposób przyczynia się do pogorszenia stanu rzeczy. Alkoholik bowiem, aby przestać pić, musi zdać sobie sprawę, że wyłącznie on sam jest odpowiedzialny za siebie i swoje picie. Poprzez swoje działania osoba współuzależniona, paradoksalnie, ułatwia alkoholikowi trwanie w nałogu.
Jak przebiegają terapie dla rodzin alkoholików?
Terapie przeznaczone dla rodzin alkoholików mogą mieć formę indywidualnych spotkań z psychologiem lub sesji grupowych. Obecność innych ludzi, którzy znają problem z własnego doświadczenia, jest ważnym czynnikiem leczącym. Fakt, że członkowie rodziny również podejmują terapię i zmieniają swoje zachowanie, ma pozytywny wpływ na proces zdrowienia alkoholika. Terapia taka bierze się z założenia, że rodzina stanowi całość i ta całość wymaga pomocy. Postrzega się więc rodzinę jako system, którego uczestnicy wpływają na siebie nawzajem.
Terapia DDA
Podczas terapii DDA uczestnicy dostrzegają i rozumieją, jak wielki ślad w ich życiu pozostawił alkoholizm rodzica. Zdarza się, że terapia jest pierwszym momentem, kiedy dana osoba zdaje sobie z tego sprawę. Zrozumienie raniących zależności z dzieciństwa umożliwia pacjentowi uwolnienie się od nich. Pacjent zaczyna nieobciążone przez dawne doświadczenia życie w teraźniejszości. Dobrze prowadzona terapia prowadzi do tego, że pacjent zyskuje kontrolę nad swoim życiem. Buduje wiarę w siebie oraz w to, że los można zmienić.
Terapia współuzależnienia
Terapie dla osób współuzależnionych zaczynają się zawsze od dostrzeżenia i zrozumienia istniejącej sytuacji. Pacjenci (pacjentki) zaprzestają prób utrzymania obrazu idealnej rodziny za wszelką cenę. Osoby korzystające z terapii uczą się nazywać wprost alkoholizm partnera, zamiast szukać dla niego usprawiedliwień. Pozbywają się poczucia winy, przestają brać odpowiedzialność za życie drugiego człowieka. Praca z terapeutą zmierza do tego, aby współuzależnieni pacjenci przestali żyć z myślą o alkoholiku. Zamiast tego, uczą się oni myśleć o swoich potrzebach. Uczą się koncentrować na sobie, na swoich własnych problemach i aspiracjach.
Terapia dla osób współuzależnionych czasami skupia się na przekonaniach żywionych przez pacjenta (pacjentkę), zwłaszcza tych, które utrwalają bezradność. Pacjent będzie wspierany, aby poradził sobie z lękiem przed zmianą i aktywnie szukał nowych rozwiązań. Czasami wymaga to zupełnej zmiany postrzegania siebie i własnych możliwości. Celem jest to, aby dać sobie prawo do własnego szczęścia, uczuć, oczekiwań.
Podsumowanie
Przedstawione metody terapii pomagają tysiącom osób przezwyciężyć cierpienie, jakim jest alkoholizm w rodzinie. Daje to nadzieję, że uda się również Tobie. Warto zawalczyć o siebie i już teraz zrobić pierwszy krok. Uczestnictwo w skutecznej terapii zawsze wiąże się z zaangażowaniem i bólem rozwoju. Dzięki temu możliwe będzie uwolnienie się od konsekwencji przeszłych doświadczeń.
