Reakcja disufliramowa to specyficzna odpowiedź organizmu na spożycie nawet minimalnej ilości alkoholu, co zachodzi pod wpływem połączenia się składników tego trunku z lekiem Disulfiramem. Stosowanie Disulfiramu ma uzasadnienie między innymi w terapii uzależnień od alkoholu. Inną nazwą dla tego efektu jest reakcja aldehydowa, ze względu na wysoki poziom aldehydu octowego nagromadzony we krwi.
Na czym polega reakcja disufliramowa?
Spożyty alkohol sprawia, że wątroba rozpoczyna metabolizowanie leku, do czego dochodzi w już w ciągu 10 minut. Pierwszą reakcją jest hamowanie przez Disulfiram dehydrogenazy aldehydowej. To ważny enzym, którego zablokowanie skutkuje utlenianiem aldehydu octowego do octanu. Odpowiada za metabolizm alkoholu, a w normalnych warunkach utlenia aldehyd octowy, który przekształca się do mniej szkodliwego kwasu octowego. Nagromadzenie się aldehydu octowego wywołuje tzw. efekt disufliramowy.
Istotne jest, że lek reaguje nie tylko z alkoholem w postaci trunków wysokoprocentowych. Jest wrażliwy również na śladowe ilości alkoholu zawarte w płynach do płukania jamy ustnej czy niektórych syropach. Warto zwrócić uwagę na codzienną dietę – octy, sosy, czekoladki czy marynaty także mogą zawierać pewne ilości alkoholu. Wystarczające, aby wywołać reakcję disufliramową.
Jak objawia się reakcja disufliramowa?
Jak wspomniano wcześniej, objawy reakcji disufliramowej pojawiają się już po 10 minutach od spożycia alkoholu. Nawet niewielkie jego dawki mogą spowodować następujące objawy:
- nudności, wymioty,
- duszności, hiperwentylacja,
- uczucie pulsowania w głowie i szyi,
- bóle głowy o ostrym, pulsującym charakterze,
- omdlenia,
- tachykardia – przyspieszone bicie serca,
- osłabienie,
- ucisk w klatce piersiowej,
- nadmierne pragnienie,
- obfite pocenie się,
- podwójne, zamazane widzenie,
- zawroty głowy,
- szumy uszne,
- zaczerwienienie twarzy,
- spadek ciśnienia tętniczego,
- drgawki,
- nadwrażliwość na hałas,
- rozdrażnienie,
- uczucie lęku i dyskomfort wewnętrzny.
W bardzo ciężkich przypadkach może dojść do pojawienia się niewydolności oddechowej, zawału serca lub zapaści sercowo-naczyniowej, co zagraża zdrowiu i życiu pacjenta. Intensywność poszczególnych objawów zależy głównie od spożytej dawki alkoholu. Złe samopoczucie może utrzymywać się nawet do kilku dni, bez względu na wypitą ilość trunku, jednak same objawy trwają od kilkudziesięciu minut do kilku godzin. Niebezpieczne są sytuacje, gdy stężenie etanolu we krwi przekroczy 125 mg/100 ml, ponieważ to właśnie wtedy pojawiają się objawy zagrażające życiu.
Leczenie reakcji disufliramowej
W momencie wystąpienia poważnych objawów zagrażających życiu niezbędna jest profesjonalna pomoc medyczna – zaleca się jak najszybciej zadzwonić po pogotowie. We krwi gromadzi się bardzo duża ilość aldehydu octowego, który nie jest dla organizmu obojętny. Przyczynia się do rozwoju zwyrodnień w komórkach mięśnia sercowego, a także uszkadza ważne narządy wewnętrzne (trzustka, wątroba). Dodatkowo zwiększa ryzyko zaburzeń psychicznych i nowotworów. W przypadku kobiet skutkuje licznymi zmianami w cyklu menstruacyjnym.
Leczenie reakcji disufliramowej bez względu na nasilenie objawów klinicznych powinno być prowadzone na oddziale ratunkowym w szpitalu. Na ogół jest to oddział zatruć. Cała terapia polega głównie na monitorowaniu stanu zdrowia chorego i likwidowaniu skutków nieprzyjemnych objawów. Samodzielne leczenie reakcji nie jest wskazane, ponieważ nigdy nie wiadomo, czy nie doszło do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych. W szpitalu specjaliści zajmą się obserwacją stanu zdrowia, a w razie konieczności zlecą niezbędne badania.
Disulfiram w leczeniu alkoholizmu
Przyjmowanie leku jest jednym z rozwiązań w leczeniu alkoholizmu. Stanowi jednak dość niebezpieczne rozwiązanie, ponieważ w dużej mierze efekty zależą od motywacji i zaangażowania chorego. Cały proces terapeutyczny musi przebiegać pod okiem lekarza, ponieważ przedawkowanie preparatu może skutkować poważnymi konsekwencjami, a nawet śmiercią. Podobnie jak jednoczesne spożywanie alkoholu. Jeśli występują wątpliwości czy alkoholik rzeczywiście chce zrezygnować z nałogu, zaleca się wcześniej wypróbować innych metod.
Na ogół lek podaje się w postaci tzw. “wszywki alkoholowej“. Oznacza to, że tabletka jest umieszczana chirurgicznie przez lekarza w ciele pacjenta. Dzięki temu nie może on jej wyjąć w momencie chęci przerwania leczenia. Takie rozwiązanie ma na celu szybkie uzyskanie silnej niechęci do alkoholu. Osoba uzależniona spożywając alkohol, nie doznaje charakterystycznego uczucia upojenia, pojawiają się zaś przykre objawy, takie jak mdłości. I to w bardzo krótkim czasie. W efekcie alkoholik nie chce sięgać po trunki, ponieważ nie tylko nie zapewnia mu to oczekiwanych doznań, ale i powoduje niemiłe konsekwencje. Lek można również przyjmować doustnie.
W trakcie leczenia Disulfiramem oraz tydzień po zakończeniu jego stosowania obowiązuje całkowity zakaz spożywania alkoholu. Dobrze, aby pacjent jednocześnie korzystał z innych form terapii – spotkań wspólnoty Anonimowych Alkoholików czy wizyt u psychoterapeuty w ośrodku terapii uzależnień w Warszawie czy innych miastach.
